Ἐπειδὴ δὲ πολλοὶ εἶναι ἐκεῖνοι, ποὺ δὲ γνωρίζουν τὴ σημασία τῆς εὐλόγησης τῶν κολλύβων αὐτῶν, γι᾿ αὐτὸ γραφεται αὐτὸ τὸ σημέιωμα, ὥστε νὰ ἐνημερώνονται οἱ πιστοί.
Στὴν Ὀρθόδοξη, λοιπόν, Ἐκκλησία μας ἔχουμε δύο εἰδῶν κόλλυβα. Τὰ « Ἅγια» καὶ τὰ «πεθαμένα», κατὰ τὸν μεγάλο μας γείτονα λόγιο, τὸν Ἀλέξανδρο Παπαδιαμαντη. ( βλ. τὸ διήγημά του «Τ’ Ἅγια καὶ τὰ πεθαμένα»)
Τὰ Ἅγια παρατίθενται σὲ μνῆμες Ἁγίων ἤ καὶ τῆς Παναγίας μας, ποὺ πανηγυρίζουμε. Διαβαζεται δὲ εἰδικὴ εὐχή, ποὺ ἔχει γραφεῖ γιὰ τὴν περίπτωση αὐτή. «Ὁ πάντα τελεσφορήσας τῷ λόγῳ Σου, Κύριε...».
Τὰ ἄλλα κόλλυβα, γιὰ τοὺς κεκοιμημένους , παρατίθενται καὶ εὐλογοῦνται «εἰς τιμὴν καὶ μνήμην» τοῦ κάθε τεθνεῶτος, τόσο στὰ Μνημόσυνα ( 40νθημερα, ἐτήσια καὶ κατὰ τὴν ἀνακομιδή), ἀλλὰ καὶ στὰ Ψυχοσάββατα.
Κλείνοντας τὸ σημέιωμα αὐτὰ θέλω νὰ θυμίσω ἐπίσης, ὅτι ἡ εὐλογημένη αὐτὴ συνήθεια ἔχει τὶς ρίζες της στὸ Ἅγιον Ὄρος, ἀπὸ τὸ ὁποῖο ἡ Γλώσσα, καὶ γενικότερα ἡ Σκόπελος, δέχτηκαν πολλὲς ἐπιδράσεις.
Κι ἕνα τελευταῖο: Τὸ εἰκονισμα ποὺ τίθεται πάνω στὸ κόλλυβο ἔχει ἱστορηθεῖ στὸ Ἅγιον Ὄρος ἐδῶ καὶ 82 χρόνια μὲ τὴ φροντίδα τοῦ ἀείμνηστου Γλωσσιώτη Μοναχοῦ Γ. Γαβριήλ, ποὺ μόναζε στὴ Σκήτη τῆς Προβάτας.
Καὶ τοῦ χρόνου
π. κ. ν. κ
