Σκοπὸς
τῆς πρόδρομης αὐτῆς μελέτης εἶναι νὰ
παρουσιάσει, γιὰ πρώτη φορά, μιὰ πτυχὴ
τῆς πολιτιστικῆς προσφορᾶς ποὺ
ἐπέδειξε τὸ χωριὸ τῆς νήσου Σκοπέλου
Γλώσσα ἤ Πλατάνα, τὸν 18ο
-19ο
αἰ. Κι ἡ πτυχὴ αὐτὴ σχετίζεται μὲ τὴν
ὕπαρξη καὶ λειτουργία ἁγιογραφικῶν
ἐργαστηρίων, τὰ ὁποῖα καὶ ὀφείλει ὁ
μελλοντικὸς ἐρευνητὴς νὰ μελετήσει
περισσότερο καὶ μὲ μεγαλύτερη
ἐπιστημονικὴ ἀκρίβεια.
Κέντρο
τοῦ χωριοῦ Γλώσσα εἶναι ὁ ἐνοριακὸς
ναὸς τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, ποὺ
κτίστηκε στὰ τέλη τοῦ 18ου
αἰ.γύρω στὸ 1788-89, καὶ στὸν ὁποῖο
ἐφημέρευσαν μιὰ σειρὰ ἱερέων καὶ
ἱερομονάχων. Μεταξὺ αὐτῶν εἶναι καὶ
ὁ πρῶτος γνωστὸς ἁγιογράφος Δαμασκηνὸς
ἱερομονόναχος τοῦ Χατζῆ Κωσταντῆ,
ποὺ ἐφημέρευσε ἐκεῖ. Σύμφωνα μέ τίς
πηγές, ὁ Δαμασκηνὸς λειτουργεῖ στὴ
Γλώσσα καὶ τό πρῶτο ἁγιογραφικό
ἐργαστήριο, γύρω στά τέλη τοῦ 18ου.
Στὴ
συνέχεια ἔχουμε τὸ ἁγιογραφικὸ
ἐργαστήριο τοῦ Εὐθυμίου μοναχοῦ ἀπὸ
τὴν Ἴμβρο ( 1832 καὶ μετά), ποὺ μᾶς ἄφησε
ἕναν ἰκανὸ ἀριθμὸ εἰκόνων γιὰ τοὺς
ναοῦς τῆς Γλωσσας καὶ τοῦ Κλήματος.
Μαθητὴς
τοῦ Εὐθυμίου ἦταν ὁ Γλωσσιώτης
ἁγιογράφος Ἀναγνώστης παπα-Παναγιὠτου,
γεννημένος τὸ 1840. Τὸ ὄνομα του ἦταν
Δημητριος. Τὸ Ἀναγνώστης ἐκκλησιαστικὸς
τίτλος. Ὁ Δημ. Παπα-Παναγιώτου ἀργότερα
ἱερώθηκε καὶ ὑπῆρξε ἔνας ἀπό τοὺς
ἐφημερίους τοῦ ναοῦ τῆς Κοιμήσεως Θεοτόκου,στὴ Γλώσσα. Ἀπὸ αὐτὸν πῆραν
οἱ ἀπόγονοί του τὸ ἐπίθετο Παπαδημητρίου.
Ὁ
ἐν λογω ἀγιογραφος μᾶς ἄφησε πολλὲς
εἰκόνες, τόσο στὴ Γλώσσα, ὅσο καὶ στὴ
Σκόπελο.
Στὰ
τέλη τοῦ 19ου
μὲ ἀρχὲς τοῦ 20ου
αἰ. ἔχουμε στὴ Γλώσσα τὴν παρουσία τοῦ
ντόπιου ἁγιογράφου τοῦ ἱεροδιακόνου
Γρηγορίου Κοιρανίδη, εὐπαίδευτου
κληρικοῦ - ἀκόμα καὶ στὸ Πολυτεχνεῖο
σπόυδασε - τοῦ ὁποῖου τὸ ἀγιογραφικὸ
ἐργαστήριο στεγαζόταν ἐκεῖ ποὺ εἶναι
τὸ σπίτι τοῦ μακαριστοῦ παπα-Κων.
Ὀρφανοῦ.
Μαθητής
του πρέπει νὰ ὑπῆρξε ὁ παπα-Εὐάγγελος
Διμῆς, ἀργότερα ἐφημέριος στὸ Κλῆμα.
Τέλος,
πρέπει νὰ μνημονέψουμε καὶ τοὺς
Γλωσσιῶτες ἁγιογραφους Ἰλαρίωνα καὶ
Ἀγάπιο, ποὺ ἐργάστηκαν στὰ μέσα τοῦ
19ου
αἰ στὸ Ἅγιον Ὄρος κι ἀσφαλῶς στὸν
τόπο τους.
(
περίληψη μελέτης ποὺ δημοσιεύεται στὸ
περ. ΘΕΣΣΑΛΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ)
π.
ΚΩΝ. Ν. ΚΑΛΛΙΑΝΟΣ
Μονυδρίο Α. Ἀρτεμίου στὴ Σκόπελο
χειρός Δαμασκηνου ἱερομονάχου
χειρός Εὐθυμίου μοναχοῦ